همه چی در مورد بلدرچین

از لحاظ جانورشناسي بلدرچين به راسته مرغان، خانواده قرقاول ، زير خانواده مرغان مزرعه و گونه بلدرچين تعلق دارد. در حالت کلي دوگونه بلدرچين ژاپني و اروپائي بسيار مورد توجه هستند که ميان اين دو گونه رابطه بسيار نزديکي وجود دارد.
بلدرچین های ژاپني بيشتر در جزاير ژاپن پراکنده هستند و نوع وحشي اين پرنده به صورت جفت در تابستان در شمال و در زمستان در نواحي جنوبي جزيره زندگي مي کنند در حاليکه بلدرچينهاي اروپائي از گسترش وسيعي در اروپا، سيبري، ايران، ترکيه، چين و مصر برخوردار هستند.

شباهتهاي بسياري بين بلدرچين ژاپني و اروپائي وجود دارد و تنها تفاوت آنها در اندازه بدن و جثه مي باشد به گونه اي که بلدرچين اروپائي داراي طول بدن 18 سانتيمتر و بلدرچين ژاپني داراي طول بدن 15 سانت مي باشد.

ویژگی های بلدرچین

وجود ويژگي هاي مناسب همچون رشد سريع ، بلوغ زودرس ، توليد تخم بالا ، کوتاهي فاصله ميان نسل ها ، بالابودن تراکم پرورشي در واحد سطح ، ارزان بودن جيره مصرفي ، حساسيت کم نسبت به بعضي از بيماري هاي طيور ، قيمت بالاي توليدات که شامل گوشت و تخم مي باشد و به خصوص بازگشت سريع سرمايه سبب شده است تابلدرچين به عنوان يک پرنده مطلوب نزد کشاورزان و پرورش دهندگان تلقي شده و علاقمندان زيادي به پرورش صنعتي اين پرنده روي آورند .

مهمترين نکاتي که سبب صنعتي شدن پرورش اين پرنده شده است به شرح زير مي باشد :

۱ – ميزان رشد سريع : ميزان رشد اين پرنده در حدود ۵/۳ برابر سريعتر از ديگر طيور اهلي مي باشد .
۲ – بلوغ جنسي سريع : در حدود سن ۵۰ – ۴۰ روزگي بلدرچين هاي ماده در پيک توليد هستند .
۳ – توليد تخم بالا : در صورت پرورش صحيح ، اين پرندگان در سال اول توليد توانايي توليد ۲۶۰ تخم را دارا مي باشند .
۴ – کوتاه بودن فاصله ميان نسل ها : توان بلدرچين در توليد ۴ – ۳ نسل در سال اول توليد اين امکان را براي محققين فراهم آورده است تا از آن به عنوان پرنده اي آزمايشگاهي استفاده نمايند .
۵ – دوره انکوباسيون کوتاه : جوجه کشي تخم اين پرنده ۱۸ – ۱۷ روز طول مي کشد .
۶ – تراکم بالاي پرورش : با توجه به اينکه جثه اين پرنده کوچک و نيز به سطح آبخوري و دانخوري کمتري احتياج دارد در مقايسه با ديگر پرندگان تعداد پرنده بيشتري در واحد سطح ميتوان پرورش داد .
۷ – واکسيناسيون کمتر : با توجه به اينکه گونه هاي بلدرچين در برابر برخي از بيماري هاي رايج طيور حساسيت کمتري دارند در نتيجه به واکسيناسيون کمتري احتياج دارند .
۸ – برگشت سريع سرمايه : با توجه به اينکه سن بلوغ بلدرچين ۵۰ – ۴۰ روزگي مي باشد در نتيجه مي توان گوشت و تخم اين پرنده را سريع به بازار عرضه نمود .
۹ – ارزش غذايي بالاي گوشت و تخم بلدرچين در کشور ما بعد از انقلاب براي اولين بار پرورش بلدرچين در استان يزد آغاز گرديد که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتي ، بسته بندي و جوجه کشي اداره مي گردد .

بلدرچين داراي گوشتي با پروتئين بالا و درصد چربي کمتري مي باشد که براي کودکان و بيماران بسيار سودمند و مفيد مي باشد . تخم بلدرچين بيضي شکل مي باشد که وزن آن ۱۵ – ۸ گرم و رنگ آن معمولا سفيد با خال هاي سياه يا قهوه اي تا آبي و زرد نخودي مايل به سبز مي باشد . الگوي تخم و رنگ تخم بلدرچين منحصر به فرد است و منبع خوبي از ويتامين ها (به جز ويتامين c ) مي باشد . کيفيت تخم بلدرچين بالاو ميزان کلسترول آن از تخم مرغ کمتر است . تعيين جنسيت جوجه بلدرچين از سن ۱ روزگي صورت مي گيرد که اين کار نيازمند افراد آموزش ديده و ماهر مي باشد . اما از سن ۳ هفتگي مي توان نرها و ماده ها را به وسيله رنگ پر هاي ناحيه سينه از يکديگر تشخيص داد. پرهاي سينه اي نرها به رنگ قرمر مايل به قهوه اي و ماده ها به رنگ خرمائي سوخته ( خاکستري با نقاط سياه رنگ ) روي آنها مي باشد .
وزن جوجه هاي تازه هچ شده در حدود ۱۰ – ۵ گرم مي باشد که درسن ۵۰ – ۴۰ روزگي به بلوغ مي رسند. وزن بلدرچين هاي نر بالغ ۱۵۰ – ۹۰ گرم و ماده ها ۱۸۰ – ۱۱۰ گرم مي باشد . همچنين تعداد کروموزوم هاي بلدرچين ۷۸ مي باشد که شش جفت آنها کروموزوم هاي بزرگ ، شش جفت متوسط و ۲۷ جفت ميکروکروموزوم مي باشند که کروموزوم هاي جنسي از نوع بزرگ مي باشند .

تولید مثل بلدرچین

جهت اينکار غالبا از دستگاه های جوجه کشي استفاده می‌شود، البته بلدرچين در کوتاه‌مدت به بلوغ جنسی می‌رسد. جنس ماده در 42 روزگی شروع به تخم گذاری و در بلدرچين نر از36 روزگی توليد اسپرم می‌کند و اگر بازاء 3 – 2 ماده بايد يک نر در نظر گرفته شود شانس نطفه‌دار بودن تخم‌ها افزايش می‌يابد. جهت تکثير و توليد مثل از بلدرچين مادر و تخم های بدست آمده از آن نيز می‌توان بهره جست.

بلدرچين های مادر در روزهای 56- 60 به اوج تخمگذاری خود می‌رسد و در صورت افزايش مدت زمان روشنايی از فروردين لغايت شهريور 100- 50 تخم می‌گذارند پس از این مدت وارد تولک 5/1 ماهه می‌شوند. در پرورش مدرن و در شرايط صنعتی در طول سال از يک قطعه بلدرچين 300 – 250 تخم برداشت می‌شود.

شرايط ايده‌ال نوردهی و ايجاد روشنايی در سا لن 18 – 14 ساعت در روز می‌باشد. در انتخاب تخم هاي بلدرچين جهت استفاده در  جوجه کشي بايد به نکاتی همچون پاکيزگی، سالم بودن و وزن تخمها توجه نمود. اگر مجبور به ذخيره تخم‌های بدست آمده از مادران مولد باشيم بايد در شرايط مناسب يعنی در دمای 18 – 16 درجه سانتی گراد و رطوبت 80 – 75% نگهداری کرد . اگر تعداد تخم های بلدرچينتوليد شده کمتر از ظرفيت ماشين جوجه‌کشی باشد می‌توانيم تخم های بدست آمده را تا 15 – 10 روز در شرايط محيطی فوق الذکر ذخيره و نگهداری نمائيم.

تخم‌ها در روی راک به طور افقی يا بشکلی که نوک تيز آن در قسمت پائين قرارگيرد گذاشته می‌شود، درصورتی که تخم بلدرچين بيشتر از يک هفته جهت  جوجه کشيذخيره و نگهداری شود بايد هر روز با جابجا نمودن، وضعيت آنها را تغيير داد.
در توليد جوجه بلدرچين توسط ماشين جوجه‌کشی رعايت 4 شرط دما، رطوبت و تهويه مناسب و جابجا کردن الزامی است.
دمای ماشين جوجه‌کشی بايستی 5/37 درجه سانتی گراد باشد اما دو روز آخر درجه حرارت ماشين جوجه‌کشی کاهش داده می‌شود.
در 14 روز اول تخم هاي بلدرچين داخل ستری بلافاصله هر 4 – 2 ساعت يکبار و يا حداقل روزی 5 بار جابجا می‌شوند. اگر اين کار توسط دستگاه و به صورت اتوماتيک باشد بازاء هر يک ساعت يکبار انجام خواهد گرفت و در دو روز آخر تخم‌ها به هچری انتقال داده می‌شوند.تخم هاي بلدرچين بعد از 18 – 17 روز هچ می‌شوند. تعداد جوجه‌های هچ شده بازاء هر يکصد تخم بلدرچين راندمان هچ را مشخص می‌کند. تعداد تخم‌های بارور بازاء هر يکصد تخم نيز ميزان باروری را تعيين می‌کند. بهترين موقع تعيين درصد ( باروری و راندمان هچ )در زمان انتقال تخم‌ها از ستری به هچری می‌باشد.